Norbertijnenwandeling Groot-Vorst

In 2021 is/was het 900 jaar geleden dat Norbertus van Gennep zijn Orde stichtte. Via de abdijen Averbode en Tongerlo kwamen zogenaamde ‘witheren’ of norbertijnen als pastoor in onze parochies terecht. Om het werk van de norbertijnen hier toe te lichten, stipelde de Laakdalse werkgroep voor geschiedenis en heemkunde (LWGH) een historische wandeling uit.

Vorst was tot 1977 een onafhankelijke gemeente. Ze behoorde merkwaardig met Meerhout tot het Land van Zichem, aanvankelijk onder de heren van Diest. Vorst behoorde tot het kwartier Leuven, de rest van Laakdal tot kwartier Antwerpen binnen het hertogdom Brabant. Wij zijn hier oude Brabanders.

Vorst wordt voor het eerst vermeld in de tijd van de Vikingen, in 877 als ‘Vorst in Taxandria’. Karel de Kale schonk toen aan de Gertrudisabdij van Nijvel gronden in deze gemeente. De familie Van der Galen kon de voogdij verwerven en eeuwenlang, tot de veertiende eeuw, hier de domeinrechten beheren. Zij bouwden de Borcht of het Hof Vander Galen in de huidige Borgtstraat, waar alleen nog een stuk van de vest te zien is.

Die familie mocht ook aanduiden wie pastoor in Vorst mocht worden. In 1320 gaven ze dat zogenaamde ‘patronaatsrecht’ aan de abdij van Averbode, nadat ook Tongerlo had geprobeerd die rechten binnen te halen. Vanaf toen, zevenhonderd jaar geleden, zijn de pastoors van Vorst witheren van Averbode.

De goederen die niet aan Nijvel werden afgegeven kwamen onder het Huis van Diest en dus de heren van Oranje in Nederland. Vorst heeft hetzelfde wapenschild als Diest en was een Oranjegemeente, zoals Diest één van de vier Oranjesteden is.

In tegenstelling tot andere dorpen is de oude geschiedenis hier heel goed bewaard gebleven en gaat terug tot 1380 voor het Hof van der Galen en 1527 voor de schepenregisters van Vorst. We hebben een massa info over de oude plaatsnamen, nog voor die op het kadaster terechtkwamen en die zullen we ook behandelen.

Maar we fixeren ons op het hoofdthema, het religieuze, in het teken van de norbertijnen.

📏 2.5 km
📍 Oude pastorij Groot-Vorst, Kerkstraat 2, 2430 Laakdal
🏁 Oude pastorij Groot-Vorst, Kerkstraat 2, 2430 Laakdal