De Engelse landschapsstijl

Een kronkelende rode draad doorheen West-Vlaamse provinciedomeinen ...

Wat hebben verschillende van onze West-Vlaamse provinciedomeinen met elkaar gemeen? Niet enkel de aanwezigheid van een rijkelijk kasteel, maar ook de meanderende parken in Engelse landschapsstijl die de kastelen omarmen, zijn in sommige domeinen zichtbaar.

De stijlbeweging vond in de loop van de tweede helft van de 18^e eeuw ingang in ons land. Een natuurlijk ogend park, waar kronkelende paden, bomengroepen (de zogenaamde 'clumps') en organisch ogende waterpartijen samenkomen, werd de heersende trend. “Laat de natuur haar gang maar gaan”, klonk het, ondanks de tussenkomst van mensenhanden die voor de aanleg van de parken vereist was. Hoe dan ook bracht de nieuwe trend ecologisch zeer waardevolle domeinen voort. De vooruitstrevende ideeën omtrent park- en tuinaanleg stonden echter haaks op de voordien onmisbare, typisch Franse geometrie en symmetrie, met de statige tuin van Versailles als voorbeeld bij uitstek.

Provinciedomeinen West-Vlaanderen

De  Engelse landschapsstijl won in de 19^e en 20^e eeuw aan populariteit en ging bij West-Vlaamse kasteelheren niet ongemerkt voorbij. Volgens de laatste nieuwe trends werd de modieuze stijl toegepast in de aanleg van hun kasteeldomein. Tot op heden is die stijl in sommige provinciedomeinen tastbaar voor de bezoekers …

Kasteeldomein Tillegem

De huidige parkaanleg van domein Tillegem dateert wellicht reeds van de 18e eeuw en is bijgevolg niet ten volle in de Engelse landschapsstijl uitgevoerd. Het domein heeft een ster als basisvorm: vanuit het kasteel als middelpunt vertrekken verschillende dreven in de vorm van een ster. Wel kent de parkaanleg van Tillegem overeenkomsten met de Engelse landschapsstijl. Kenmerkend hiervoor is het gebruik van hellingen. Kasteel Tillegem bood hierdoor veel mogelijkheden door zijn ligging op een natuurlijke hoogte, aan het begin van een helling en centraal ten opzichte van het omliggende park. Kastelen werden wel vaker op een verhoging geplaatst om ze als landmark extra te benadrukken.

Kasteeldomein d’Aertrycke

Kasteeldomein d'Aertrycke werd door landschapsarchitect Louis Fuchs (1818-1904) ten volle in de Engelse landschapsstijl ontworpen. Het gebruik van zichtassen werd er toegepast. Elke 15 graden vertrekt er een zichtas vanuit het kasteel die het park verdeelt en een element (bijgebouw, bomengroep, waterpartij, etc.) in de verf zet. Omgekeerd biedt elke zichtas een mooi uitzicht op het kasteel. Opvallend in provinciedomein d’Aertrycke is de grote, ecologisch waardevolle vijver bij het kasteel. De vijver met zijn natuurlijke vorm fungeert als belangrijke trekpleister voor verschillende fauna en flora. Daarnaast scheppen de aanwezige bijgebouwtjes op het domein, zoals de duiventoren, het badhuis en het boothuis, een pittoreske en gezellige sfeer.

Kasteeldomein Wallemote-Wolvenhof

Ook het idyllische kasteeldomein Wallemote-Wolvenhof is een sprekend voorbeeld van de Engelse landschapsstijl. De verschillende clumps van rode beuken zorgen voor organisch ogende bebossing. De kasteelvijver is te bereiken via kronkelende paden die uitlopen in een romantisch brugje. Van hieraf heeft de bezoeker een uitstekend uitzicht over de vijver, kasteel Wolvenhof en de omliggende tuin.

Benieuwd om een van de provinciedomeinen in levenden lijve te verkennen? Kom op bezoek, download de ErfgoedApp en start je wandeling. De erfgoedwandeling doorheen domein Wallemote-Wolvenhof verschijnt binnenkort op de kaart!