Winterslag en het mijnverleden
Hoewel de Genkse steenkoolmijn van Winterslag al een dertigtal jaar gesloten is, blijft haar invloed voelbaar in de stad. Nieuwe invullingen zorgen ervoor dat de cité nog steeds leeft. De mijngebouwen, zoals de schachtbokken of het energiegebouw zijn omgebouwd tot bioscoop, ondernemingsruimte en cultuurcentrum. De terril is omgevormd tot wandelgebied. Daarbij zorgt de smeltkroes van culturen voor een bijzondere samenleving.
De invloed van de steenkoolmijn is ook te merken in de Vennestraat, de culturele hoofdstraat van Genk. Italiaanse, Turkse en Griekse restaurantjes in overvloed! De straat wordt ook wel eens 'de straat van de zintuigen' genoemd, omdat je langs alle kanten geprikkeld wordt. Een bijzonder gebouw in deze straat is de Cinema Victoria, opgericht in de jaren twintig. Met films zoals Luna Nova liep deze bloeiende buurtcinema iedere keer vol. De bioscoop sloot in de jaren tachtig en is sindsdien eigendom van een hersteller in televisietoestellen. Het originele exterieur is gelukkig bewaard gebleven. Ook de 'Oude Pol', een handel voor stokerij en rookwaren blijft een nostalgische plek.
De wandeling in de ErfgoedApp verkent niet alleen het culturele centrum van Genk maar ook de tuinwijk van Winterslag, ontworpen door architect Adrien Blomme (1878-1940). Geïnspireerd op de Engelse ‘cottagestijl’, legde Blomme de woonstraten aan rond een monumentale as. Die as verdeelde de tuinwijk in een oostelijk en westelijk deel. De Oost-tuinwijk was bedoeld voor ingenieurs en bedienden, de West-tuinwijk was bestemd voor de arbeiders. Blomme wilde het natuurlijke heuvelachtige landschap behouden, waardoor het stratenplan bestaat uit gebogen en klimmende straten. Bovendien besteedde hij aandacht aan groen in de woonwijken. Hij voegde kleine paadjes toe tussen de huizen, die de achtertuinen van de bewoners verbonden. Kinderen konden spelen op de pleintjes. De tuinwijk werd op die manier een bruisende woonplaats met veel sociaal contact.
In het oostelijk deel van de tuinwijk stoten we op een gebouw in warmrode baksteen en puntgevels. Dit is het kloosterzustergebouw, waar sinds enkele jaren leslokalen van Syntra gevestigd zijn. In de architectuur zien we enerzijds traditionele, anderzijds vernieuwende elementen. Er zijn bijvoorbeeld sierelementen zoals voluten en gecanneleerde pilasters te vinden, die duiden op de invloed van de Arts & Crafts, een beweging waarmee Blomme in nauw contact stond.
Bij het klooster hoort uiteraard een kerk. De Heilig Hartkerk werd begin jaren twintig gebouwd. Blomme ontwierp de kerk in een eclectische stijl met neoromaanse elementen. De kerk is opgetrokken uit breuksteen en heeft een peervormige spits. In een nis zien we een beeld van Heilige Barbara, de patrones van de mijnwerkers.
De tuinwijk Winterslag ontstond duidelijk vanuit de mijn, maar is in de loop der jaren verder geëvolueerd naar een unieke samenleving waar de Genkenaars zeer trots op zijn. Tijdens de wandeling zijn er genoeg mogelijkheden om de stad verder te verkennen. Mogelijkheden genoeg om te proeven van een traditionele moussaka of baklava in de Vennestraat, of je culturele bezoek voort te zetten in C-mine.
Download de ErfgoedApp in de App Store of via Google Play en start de tour Tournée Cité, maak er een leuke dag van!